تحلیل برف آمد و از بارش آن دل شده روشن
تحلیل مثنوی برف آمد و از بارش آن دل شده روشن
برف آمد و از بارش آن دل شده روشن
مانند چراغ شب جادو شده گلشن
دنیا ز سپیدی شده است همچو پرقو
مانند برلیان بزند چشمک و سوسو
گل چادر برفی به سر خویش کشیده
در سایه ی آن سبزه ی آرام خزیده
صیّاد نهد بهر طلب هرطرفی دام
هر چشمه بگیرد هنر خویش از او وام
هنگامه ی زاغ و ذغن و کبک رسیده
بر بخشش خالق به زمین بوده پدیده
هر سبزی و رویش که ببینی هنر اوست
هر رود خروشان که بتازد ثمر اوست
چون زندگی و رونق آن در یَد آب است
پس هرچه بگویم من از آن عین صواب است .
این شعر با تصاویر زیبا و زبانی روان، مناظر زمستانی و تأثیر بارش برف را به تصویر میکشد و در نهایت، همهچیز را به هنر و قدرت آفرینش خداوند پیوند میزند.
تحلیل ابیات:
۱. "برف آمد و از بارش آن دل شده روشن / مانند چراغ شب جادو شده گلشن"
- بارش برف، طبیعت را مانند چراغی جادویی روشن کرده و فضایی رویایی آفریده است.
۲. "دنیا ز سپیدی شده است همچو پرقو / مانند برلیان بزند چشمک و سوسو"
- جهان از سفیدی برف پُرتو (پر از نور) شده و مانند الماس (برلیان) میدرخشد.
۳. "گل چادر برفی به سر خویش کشیده / در سایه ی آن سبزه ی آرام خزیده"
- گلها زیر چادر برف پنهان شدهاند و سبزهها آرام در زیر آن استراحت میکنند.
۴. "صیّاد نهد بهر طلب هرطرفی دام / هر چشمه بگیرد هنر خویش از او وام"
- شکارچیها برای شکار دام پهن میکنند و هر چشمهای از برف، هنرنمایی میکند.
۵. "هنگامه ی زاغ و ذغن و کبک رسیده / بر بخشش خالق به زمین بوده پدیده"
- پرندگانی مانند زاغ (کلاغ)، ذغن (کبک دری) و کبک در این فصل پدیدار میشوند که همه از بخشش خداوند هستند.
۶. "هر سبزی و رویش که ببینی هنر اوست / هر رود خروشان که بتازد ثمر اوست"
- هر گیاه سبز و رود خروشان، نشانهای از هنر و قدرت پروردگار است.
۷. "چون زندگی و رونق آن در یَد آب است / پس هرچه بگویم من از آن عین صواب است"
- زندگی و سرسبزی به آب وابسته است و هرچه شاعر گفته، درست و حقیقت است.
ویژگیهای شعر:
- طبیعتپردازی: تصاویر زمستانی با واژههایی مانند برف، چادر سپید، برلیان، چشمههای یخزده به زیبایی ترسیم شدهاند.
- حکمت و خداشناسی: در پایان، همهچیز به آفرینش خداوند گره خورده است.
- وزن و موسیقی: شعر از وزن عروضی منظمی برخوردار است و خوانش روانی دارد.
نتیجه:
این شعر، زمستان را نه به عنوان فصل سرد و خاموش، بلکه به عنوان جلوهای از زیبایی و هنر الهی نشان میدهد. آفرین بر این تصویرگری زیبا و بیان شیوا!