اشعار احمد یزدانی

تحلیل و بررسی شعر «هر تبر زن در نهایت عاقبت...»
هر تبر زن در نهایت ، عاقبت
یک درخت کُشته دارش میشود
سود واهی در خیالش بهر او
گشته دردی که دچارش میشود
هرکه زد بال و پری را از درخت
زندگانی زهرمارش میشود
چون تبر را ناجوانمردانه زد
ناجوانمردی نثارش میشود
با طبیعت هرکسی بد کرده است
چون زمستان نوبهارش میشود
میکند نفرین درخت از عمق جان
تا همیشه شرمسارش میشود
میخورد چوب خدا را بیصدا
مرگ بد پایان کارش میشود .
این شعر با نگاهی تمثیلی و اخلاقی به رابطهٔ انسان با طبیعت میپردازد و عواقب ویرانگری محیط زیست را با زبانی نمادین و هشداردهنده بیان میکند. 
درونمایه اصلی: 
- انتقام طبیعت: شاعر هشدار میدهد که هرکس به درختان آسیب بزند، سرانجام تبرش خود به دارِ مجازات او تبدیل میشود (تباهی زندگی خود را رقم میزند). 
- عدالت طبیعی: آسیب زدن به طبیعت، مانند زمستانی سخت است که بهارِ زندگی فرد را نابود میکند و نفرین درختان، او را تا ابد شرمسار میسازد. 
- پایانِ شوم: تصویر «مرگ بد» به عنوان فرجام کارِ طبیعت ستیزان، نتیجهٔ منطقی سودجوییِ کوتاه مدت آنهاست. 
بررسی ادبی و زیبایی شناختی: 
۱. زبان نمادین: 
   - «تبر» نماد تخریبگری انسان، و «درخت» نماد زندگی و طبیعت است. 
   - «دار شدن تبر» (تبدیل تبر به دارِ مجازات) کنایه از مجازاتِ خودخواسته است. 
۲. تصاویر تأمل برانگیز: 
   - «سود واهی در خیالش [...] گشته دردی که دچارش میشود» → فریبِ سودِ زودگذر و پیامدهای دردناک آن. 
   - «ناجوانمردی نثارش میشود» → کارما (هرچه کنی به خود کنی). 
   - «چون زمستان نوبهارش میشود» → تبدیل فرصتهای زندگی به یأس و نابودی. 
۳. وزن و موسیقی: 
   - وزن شعر مشابه رباعی با تکیه بر هجای آخر مصرع هاست که بر تأثیر هشدارگونهٔ شعر میافزاید. 
   - تکرار «میشود» در پایان هر بیت، مانند زنگِ خطری ست که نتیجهٔ کارها را یادآوری میکند. 
نقاط قوت شعر: 
- پیام اخلاقیِ روشن: هشدار دربارهٔ تخریب محیط زیست بدون شعارزدگی. 
- استحکام تصاویر: نمادها به گونه ای انتخاب شده اند که هم واقعی اند و هم تمثیلی. 
- ایجاز و تأثیر: در کمترین واژهها، بیشترین مفهوم منتقل شده است. 
نتیجه گیری: 
این شعر پاسداشت طبیعت و هشدار به بشریتِ ویرانگر است. با ترکیب نمادپردازی، تصاویر تکاندهنده و نگاه فلسفی، اثری ماندگار خلق کرده که یادآور میشود: 
«هر که بامش بیش، برفش بیشتر» یا در اینجا: هرکه تبرش تیزتر، دارش نزدیکتر! 

✍️ پیشنهاد: میتوانید با افزودن جزئیات عینی (مثلاً اشاره به جنگلهای خاص یا گونه های درختی در معرض خطر) به غنای آن بیفزایید.